رسول جلیلی:فضای مجازی ملی و شبکه ملی اطلاعات باید از هم تفکیک شود

عضو شورای عالی فضای مجازی گفت: مشکل این است که یک استاد دانشگاه یا یک دانشجوی دکترا را که نماد پژوهش است، پشت همان پهنای باندی می گذاریم که یک کاسب یا دانشجوی معمولی را گذاشته ایم.

به گزارش تسنیم، رسول جلیلی عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف مدتی پیش در نشست هم اندیشی شبکه کانون های تفکر ایران در پاسخ به این سئوال که چرا شبکه ملی اطلاعات محقق نمی شود گفت: به نظر می آید که یک فهم مشترک اولیه بین مدیران سطح بالای دست اندرکار در شبکه ملی اطلاعات وجود ندارد.

وی افزود: برخی فکر می کنند که شبکه ملی اطلاعات یعنی فیبر پهن کردن و نصب سوئیچ؛ در حالی که عده ای معتقدند هر آنچه که هم اکنون داریم کافی است و روی همین ظرفیت موجود، باید پهنای باند داخلی ایجاد کنیم؛ چون هرچه پهنای باندخارجی بخریم، نمی توانیم توان گذردهی بین مثلا تهران و اصفهان را با آن پر کنیم مگر آنکه با محتوای خارجی آن را پر کنیم.

عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی تصریح کرد: «فضای مجازی ملی» و «شبکه ملی اطلاعات» را باید از هم تفکیک کنیم. شبکه ملی اطلاعات، زیرساخت ارتباطی فضای مجازی ایران است. وزارت ارتباطات وظیفه بنا کردن زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور را دارد و این بدین معنا است که وزارت ارتباطات در حوزه شبکه ملی اطلاعات نه مامور و نه موظف است و نه اختیار دارد که در حوزه های خدمت، داده و محتوا ورود پیدا کند؛ حال اگر این کار را بر اساس سایر ماموریت هایش انجام می دهد، مستقل از شبکه ملی اطلاعات است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف گفت: در جلسه شورای عالی زمانی که شبکه ملی اطلاعات تعریف می شد، مصوب شد که وظیفه وزارت ارتباطات صرفا در حد زیرساخت ارتباطی باشد. زیرساخت ارتباطی دقیقا مانند راه ها و جاده ها است که وزارت راه، آنها را می سازد و اینکه در آن راه ها چه مقرراتی باید اعمال شود، راه ساز آنها را تنظیم و تدوین نمی کند. این که در این جاده امروز پیکان می رود، فردا سمند می رود، ۱۰ سال دیگر تویوتا می رود یا…، ربطی به راه ساز و وزارت راه ندارد. اگر این دو موضوع را از هم تفکیک کنیم، معلوم می شود که در کجا به بودجه عمومی نیاز داریم. اگر بخش خصوصی در حوزه محتوا سرمایه گذاری نمی کند، آیا بدین معناست که در حوزه زیرساخت ارتباطی هم سرمایه گذاری نمی کند؟

جلیلی ادامه داد: به نظر می رسد هم اکنون سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت ارتباطی کشور آنقدر جذاب است که بخش خصوصی داخلی کشور که از بودجه دولتی استفاده نمی کند، با هر تعرفه ای حاضر به سرمایه گذاری است و با سر می آید. در همین رابطه تجربه ای در سال گذشته داشتیم و یکی از بخش های خصوصی حاضر شد ده ها میلیارد تومان به حساب واریز نماید فقط به خاطر برگزاری یک مراسم مجوزدهی و این برای ما تعجب برانگیز بود. با این حال حتی بعدا این موضوع مورد اعتراض سایر بخش های خصوصی واقع شد که آنها حتی حاضر بودند بیشتر از این مقدار را هم پرداخت نمایند. پس در نتیجه هنوز هم می توان از ظرفیت بخش غیردولتی استفاده کرد و با حداقل صرف بودجه عمومی، زیرساخت ارتباطی مورد نظر را بنا کرد.

وی افزود: به گفته آقای دکتر تقی پور، وزیر اسبق ارتباطات، زیرساختی که در زمان ایشان تهیه شد برای شبکه ملی اطلاعات مورد نیاز ما در فضای امروز کفایت می کند. یعنی توان گذردهی بین استان ها به اندازه کافی زیاد است و ما خیلی ظرفیت خالی داریم. درست است که باید این زیرساخت را توسعه داد اما حاکمیت در گذشته به اندازه کافی در حوزه زیرساخت ارتباطی سرمایه گذاری کرده است و بیشتر از این فضا را می توان با سرمایه گذاری های بخش غیردولتی تامین نمود؛ هم اکنون برای تحقق «شبکه ملی اطلاعات» تنها قانون گذاری و تنظیم مقررات مناسبی که انگیزه سرمایه گذاری ایجاد کند لازم است.

جلیلی راه اندازی IXP را یکی از تجربیات خوب کشور دانست و گفت: در این بحث، موضوع مهم این بود که کسی اعلام کرد که من IXP راه اندازی می کنم و به واسطه آن بخشی از پهنای باند مورد نیاز کشور را در داخل ایجاد می کنم. این کار در محدوده ای انجام شد و بعد از آن هم پیگیری شد که همین الگو را تعمیم دهند و به کسانی که پهنای باند داخلی تولید کنند پول بدهیم؛ اما شرکت ارتباطات زیرساخت به هیچ عنوان حاضر نشد که زیر بار این موضوع برود و حتی کارشناسانی که در سازمان تنظیم مقررات هستند فکر می کنند که اگر پهنای اینترنت خارجی کمتر خریداری شود، درآمد «زیرساخت» کمتر می شود! در جلسات مختلف هم بحث بوده است که وظیفه شرکت ارتباطات زیرساخت، فروش اینترنت نیست بلکه فروش ظرفیت مبادله پهنای باند است.

عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی افزود: مهم نیست که پهنای باند را حتما خارجی ها تولید کنند؛ بر این اساس باید همه کسانی را که محتوای مورد نیاز ایرانیان را تولید می کنند راضی کنیم که به داخل کشور بیایند و ارزی که بابت اینترنت خارجی پرداخت می کردیم را می توان به این ها داد و این به نفع درآمد شرکت زیرساخت هم خواهد شد.

وی افزود: ایجاد حرص و ولع در جامعه آفت است، چه برای بنزین چه برای پهنای باند خارجی. چرا ما فکر می کنیم آحاد جامعه ما فقط به پهنای باند خارجی نیاز دارند؟ در سطح دانشگاهی، نیاز زیادی به پهنای باند خارجی هست؛ اما مشکل این است که یک استاد دانشگاه یا یک دانشجوی دکترا را که نماد پژوهش است، پشت همان پهنای باندی می گذاریم که یک کاسب یا دانشجوی معمولی را گذاشته ایم.

جلیلی در پایان گفت: از طرف دیگر وقتی موضوع سیاسی می شود اوضاع بدتر می شود. بعضی از مسئولین فکر می کنند که از این خاستگاه مردم، باید استفاده سیاسی و جناحی کنند. این هم آفتی است. چرا ما صلاح جوانان و نوجوانان ایرانی را بر خواست های جناحی و سیاسی ترجیح نمی دهیم؟ برخی از این حرص و ولع ایجاد کردن ها واقعا خاستگاه سیاسی دارند و افراد، شعار را برای رای سه سال بعد می دهند! هر چند که خودشان قائل به استفاده به این نحو نیستند